Haftalık bölümleri canlı ve görüntülü izlemek, ilave içeriklere ulaşabilmek ve bizi desteklemek isteyenler için: Patreon
Dünya Nereye Gidiyor’u telefondan dinlemek ve abone olmak için:
Apple iOS, Android, Spotify
OYLAMA
Reddi miras, suçluluk duygusuyla ne yapmak lazım, verip rahatlamak, parayı ilk kazananla miras edinen arasındaki fark, ayrıcalıklı hayatlar, sistemin çelişkilerini örtmek, zenginlere tavsiye, sosyal medya etkisi ve çok daha fazlası bu bölümümüzde.
Dünya Nereye Gidiyor? 
Selamlar. İlk yorumum olacak heycanlıyım. Bir ivy lig üniversitesinde ekonomi doktorası yapıyorum. Bu modellerin neden bu kadar büyük revizyonlar gerektirdikleri ile ilgili bi şeyler söylemeye geldim.
Epidemiyologların modellerindeki problem şu oluyor: İlk verilerden bulaşıcılık hızından öldürücülük seviyesinden yola çıkarak statik bir model yapıyorlar. Bu modeller insanların bu salgına tepkisini/önlemleri hesaba katmıyor (bi de hastalığın evrimini muhtemelen ama bundan o kadar emin değilim). Aslında insanların tepkisi de salgının özelliklerine vs bağlı. Bunun etkisini de önceden hesaplayarak insanların salgını ciddiye alma seviyelerini dinamik bi şekilde göz önünde bulunduracak bi model üzerinde çalışmıştı bi hocamız covidin ilk senesinde.
Ekonomistlerin asıl işi ise zaten bu insani tepkileri de modellere dahil edebilmek. Ama burada da şu problemler var.
1. TR ekonomisini modellerken Merkez Bankasının ve hükümetin gerekli adımları atacağı misal olarak faiz yükselteceğini düşünüyor matematiksel model çünkü onların yapması beklenen/gereken o. Ama burdaki aktörlerin o kadar da beklendiği gibi hareket etmediklerini işin içine her şeyi etkileyen başka hesapların girdiğini görüyoruz. O büyüme revizyonları bizden enflasyon olarak çıkıyor ziyadesiyle.
2. Modeller her ne kadar şoklardan gelebilecek belirsizlikleri hesaba katmaya çalışsa da fat tail dediğimiz bir problem var. Normal dağılım gibi düşünsek, bir şokun etkisi yükseldikçe gerçekleşme ihtimalinin düşük olmasını bekleriz. Ama reel hayatta şokların dağılımları böyle olmuyor ve bi noktadan sonra şiddet yükselse de gerçekleşme ihtimali düşmüyor. Bu tip fat tail dediğimiz dağılımları modellere yedirmek çok daha zor ve belirsizlikleri aşırı arttırdığı için de çıkan sonuçlardan çıkarım yapmak pek mümkün değil. Onun yerine şu yolu seçiyorlar. Biz normal modelimizi bu tip şokları düşünmeden çalıştıralım, öyle bi olay olursa da (savaş, pandemi vb) revize edip tekrar çalıştıralım.
Genel olarak bu modellerin neden böyle revizyonlar yaşadıkları yönünde fikirlerimi içerden sayılabilecek biri olarak paylaşmış oldum. Bu kadar yazdım en azından bi özetini de olsa okursanız sevinirim. Sırf okunmayacak muhtemelen diyerek bugüne kadar hiç yorum yazmamıştım. Dinlemediğim bölümünüz yok, seviliyorsunuz
LikeLike
Benim eleştirimle de dalga geçtiniz. Dalgacı köpekler 😃 Neyse şaka bi yana yorumumun okunması hoşuma gitti. Hakan ın “Değiştirmiyorum Ulan” demesi sonrası otobüste gülmemek için kendimi zor tuttum ve dudaklarımı dişlerimle sıktım. Değişen mimiklerim sonrası yanımdaki teyze garip garip baktı bana. Sanırım biraz korktu benden. UTANDIM. Yanımdan kalkıp yakınında ayakta duran gence oturması için yer verdi ve otobüsün en uzak noktasına geçti. Evet bu olay milyonda bir gerçekleşir. Bir teyzemiz bir gencimize kendi isteği ile yer verdi. Resmen otobüste teyze tutulması yaşadım.
LikeLike
Selam dng,
Bölüm çok keyifliydi ama suçluluk hissiyle baş etmek için terapiye giden tayfaya acayip tutuldum. Allah kölelik üzerinden servet inşa etmiş dedelerine sabır versin. En azından dedede suçluluk oluşacak bir bilinç yok dolayısıyla aksiyon alma mesuliyeti de hissetmiyor. Torunda bilinç var, az biraz doğru yola girme ihtimali de görüyor kendinde ama ödü patlayıp hemen terapiye gidiyor. Suçlu zengini suçlu zengine kırdırmak gibi olmasın ama malı mülkü satıp komün hayatı yaşayan tayfa son bir vicdan temizleme görevi olarak düşünüp bu diğer grup hakkında bir şey yapsın acilen. Terapilerine ilaç katılabilir örneğin.
Ayrıca madem terapiyle finansal durumumuzun sebep olduğu mental zorlukların üstesinden gelebiliyoruz bu çok bilmiş ikinci grup kendilerininkine ek birkaç fakirin terapi masrafını karşılayacak kadar kıysınlar bari paralarına. Belki fakirler de terapi sayesinde fakirliklerinin travmasını aşarlar!!!!
LikeLike
Çok tatlısınız
LikeLike
Tek sevdiğim zengin Hakan ❤
LikeLike
Hakan seni çok özledim
LikeLike